Katar Harekâtı
Katar Harekâtı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Basra eyalet ordusunun 1871 yılında Katar Emiri Şeyh Muhammed bin Sani'nin destek talebi üzerine Katar'a yönelik icra ettiği askerî harekât.
Osmanlıların 1871 ilkbahar ve yazında icra ettiği Lahsa seferinin ardından yenilgi halinde Katar'a sığınan Suud bin Faysal asker ve taraftarlarının burada çıkardıkları karışıklıklar karşısında yardım talep eden Katar Emiri Şeyh Muhammed bin Sani destek amacıyla İskenderiye korveti ve Asur vapuruyla sevkedilen birlikler karışıklıkları bastırdılar ve Katar'da Osmanlı idaresini kurdular.[1]
Harekât
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlıların Bağdat Eyaleti ordusu 1871 Haziran'ında Lahsa Seferinde Katif ve Lahsa'da Osmanlı egemenliğini kurduktan sonra Katar'a yöneldi.
Nitekim, yenilgi halinde Katar'a sığınan Suud bin Faysal asker ve taraftarlarının burada çıkardıkları karışıklıklar karşısında Katar Emiri Şeyh Muhammed bin Sani Osmanlılardan yardım talep etti. Bağdat Valisi Midhat Paşa 2 Temmuz 1871'de Sadâret'e yazdığı raporda da, Katar ahalisinin desteğinin temin edilmesinin önemine dikkat çekmiş,[2] askerî harekâtı icra eden Ferik Nafiz Paşa da Katar'a önce dört adet Osmanlı bayrağı göndermişti.[3]
Ardından, İskenderiye korveti ve Asur vapuruyla Doha'ya sevkedilen Binbaşı Ömer Bey komutasındaki birlikler[4] Suudilerin çıkardıkları karışıklıkları 1871 Aralık ayında bastırdılar ve Katar'da Osmanlı idaresini kurdular.[5]
Harekât sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]1871 Aralık'ında sırasıyla Kuveyt, Ras Tanura, Katif, Dammam, Uceyr ve Hofuf'u ziyaret eden Midhat Paşa; Lahsa, Katif, Katar ve Necid kazalarını birleştirerek Necid Mutasarrıflığı kurdu ve bunu 3 Ocak 1872'de Sadâret'e yazdığı yeni bir raporla bildirdi.[6] Bu bağlamda belirlenen tâlimatnamede de, kaymakamlık olarak tespit edilen Katar'ın idaresinin yerel emir Casim bin Muhammed es-Sani'ye bırakıldığı kaydedildi.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Basra Körfezi'nde Osmanlı-İngiliz Çekişmesi / Katar'da Osmanlılar (1871-1916)", Zekeriya Kurşun, Türk Tarih Kurumu, Ankara (2004), s.57-58
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Sayı: 44196
- ^ "Basra Körfezi'nde Osmanlı-İngiliz Çekişmesi / Katar'da Osmanlılar (1871-1916)", Zekeriya Kurşun, Türk Tarih Kurumu, Ankara (2004), s.55
- ^ "Necid ve Ahsa'da Osmanlı Hakimiyeti", Zekeriya Kurşun, Türk Tarih Kurumu, Ankara (2004), s.48
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Sayı: 44939
- ^ "Basra Körfezi'nde Osmanlı-İngiliz Çekişmesi / Katar'da Osmanlılar (1871-1916)", Zekeriya Kurşun, Türk Tarih Kurumu, Ankara (1998), s.107
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, sayı: 44930